ФИДАУДЖЫТÆ

ФИДАУДЖЫТÆ
Фидауджытæ вæййынц æртæ-фондз адæймаджы.
Лæппуйы бинонтæ сцæттæ кæнынц Фидауæггаг æхца, кæмæн куыд йæ бон у, афтæ. Фидауæггаг цы æхца сæвæрынц, уый у Мысайнаг, дыууæ мыггаджы кæй бафидыдтой, кæй бахæстæг кодтой, уый æвдисæн.
Иуæй-иу хъæуты фидауынц лæппуйы хæдзары. Амæ уымæн дæр гæнæн ис, æгъдау уый ныхмæ нæу, фæлæ уый тыххæй хъуамæ раздæр баныхас кæной.
Æгъдæуттæ рæстæгимæ ивынц. Ныртæккæ бирæ хæттыты бафидауынц, чындз куы фæхæссынц, уыцы бон. Цалдæр адæймаджы Чындзхæсджытæй иу сахат раздæр ацæуынц æмæ бафидауынц, стæй чындзхæсджытимæ иумæ сбадынц.
Чызджы бинонтæ фидауджытæн сцæттæ кæнынц хæрд, нозт, сæ къух куыд амоны, афтæ. Амал уæвгæйæ, кусарт дæр акæнынц. Фидауджытæ куы ‘рбахæццæ вæййынц, уæд фысымты хистæртæ сæ размæ рацæуынц æгасцуай зæгъынмæ, мидæмæ сæ бахонынц. Цалынмæ кусарт фыца, уæдмæ уал рахæссынц нозт, цыхт, халсартæ, æндæр исты уазал хæринæгтæ. Рауадзынц дыууæ-æртæ гаджидауы.
Уæдмæ, кæд кусарт уа, уæд сцæттæ вæййы, æмæ фынг, куыд æмбæлы, афтæ æрæвæрынц. Рахæссынц æртæ чъирийы.
Рацæуы дыууæ-æртæ гаджидауы, стæй фидауджыты хистæр сысты æмæ фæзæгъы, цæмæй, цы хъуыддаджы фæдыл сæмбæлдысты, уый тыххæй бадзурой.
Фидыды рæстæг снысан кæнынц Чындзхасты бон, кæнæ йæ сбæлвырд кæнынц уый фæстæ. Чындзхæсджытæ цафон æрбацæудзысты, ууыл баныхас кæнынц.
Ирыстоны иуæй-иу рæтты чызджы бинонтæ лæппуйы хæдзарæй бацагурынц кусæрттаг, иннæ рæтты – нæ. Ацы æгъдау кæнынц, йæ фадат кæмæн куыд амоны, йæхицæн хæсыл чи куыд нымайы, афтæ.
Фидыды бон баныхас кæнынц лæвæртты тыххæй. Ныр, мах рæстæджы, чызджы бинонтæ дæр æмæ лæппуйы бинонтæ дæр кæрæдзийæн æмæ сæ хæстæджытæн лæвæрттæ нал кæнынц, кæд ма сæ хистæрты нæмттæ ссарынц, æндæр.
Фидыды бон бадзурынц чындзхæсджыты нымæцыл. Уыдон ссæдз – фондз æмæ ссæдз куы уой, уæд фаг сты. Дыууæ ног хæстæджы архайынц, цæмæй сæ иу дæр æмæ иннæ дæр ма фæрисса.
Фидаугæйæ алы хъуыддагыл дæр баныхас кæнынц, стæй рахизынц фынджы æгъдаумæ. Фынгыл – æртæ чъирийы, сæр æмæ бæрзæй. Хистæр бады æппæты уæле, йæ рахиз фарс – фидауджыты хистæр, æртыккаг хистæрæн бады æрвадæлтæ кæнæ хионтæй исчи. Сыстынц иууылдæр, æмæ хистæр Хуыцауыл бафæдзæхсы дыууæ мыггаджы, дыууæ æрыгон уды. Бафæдзæхсы сæ Мады Майрæмыл, Уастырджийыл, иннæ зæдтæ æмæ дауджытыл – сæ, хæстæгдзинад æнусты куыд ахæсса.
Хистæр кувæггаг кæстæртæй искæмæ авæры. Уый ацаходы, райсы базыг. Хистæр сбады, скувынц иннæ дыууæ хистæры дæр, кæстæртæм сæ кувæггæгтæ авæрынц. Фидауджытæ мысайнаг сæвæрынц. Хистæр фыццаг гаджидау рауадзы Хуыцауы тыххæй. Дыккаг гаджидау – Уастырджийы номыл, æртыккаг гаджидау рацæуы дыууæ мыггаджы цæрæнбоны тыххæй. Кæй бафидыдтой, уый тыххæй фысымтæ æмæ фидауджытæ кæрæдзийы къухтæ райсынц.
Уазджыты хистæрæн куывды бар раттынц. Уый фæзæгъы фысымты, сыхбæсты, хъæубæсты цæрæн боны тыххæй. Бацагуры хæдзары хицауы, арфæ йын ракæны, цæмæй дыууæ мыггаджы разы уой сæ хæстæгдзинадæй, дыууæ æрыгон уды амондæй амондджын уой канд хионтæ-къабæзтæ нæ, фæлæ æнæхъæн Ирыстон дæр.
Бадт фæхъæлдзæгдæр вæййы, гаджидæуттæ цæуынц дарддæр, хистæр куыд арæхсы, афтæ буц кæны уазджыты. Æртыккаг хистæр кусарты хъус ралыг кæны, æртæ фазы йæ фæкæны, хистæрмæ йæ ратты; уый фынджы кæстæртæн арфæ ракæны æмæ сæм æй нуазæнимæ арвиты.
Хистæр фысымты, уазджыты, æппæт Ирыстоны бафæдзæхсы Хоры Уациллайыл, Фосы Фæлвæрайыл, Мыкалгабыртыл, Къæсæры Уастырджийыл, æмæ ууыл ахицæн вæййы фидыд.
Рæстæг æмæ цард бирæ ивддзинæдтæ хæссынц ирон æгъдæуттæм. Фидыды кæнæ чындзæхсæвы фæстæ дыууæ æрыгон адæймаджы сæ хæстæджытæ æмæ æмбæлттимæ бацæуынц Къайад сфидаргæнæн галуанмæ. Сæ цард кæй ,баиу кодтой, уый тыххæй райсынц æвдисæндар. Уый лæппу æмæ чызджы царды у ахсджиаг цау, стыр бæрæгбон, стыр циндзинад.

Словарь по этнографии и мифологии осетин. 2014.

Игры ⚽ Нужен реферат?

Полезное


Смотреть что такое "ФИДАУДЖЫТÆ" в других словарях:

  • ФИДАУДЖЫТÆ – перевод — см. ФИДАУДЖЫТÆ В наше время фидыд может проходить как в доме жениха, так и в доме девушки, причем второе бывает гораздо чаще. Родители юноши через фидауджытæ оставляют в доме девушки Фидауæггаг – определенную сумму денег в знак того, что две… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • ЧЫНДЗÆХСÆВЫ ÆГЪДÆУТТÆ — Свадебные обряды МИНÆВАР ФИДАУДЖЫТÆ СУСÆГЦЫД КЪУХЫЛХÆЦÆГ ÆМÆ ÆМДЗУАРДЖЫН ЧЫНДЗХАСТ ЛÆППУЙЫ ХÆДЗАРЫ …   Словарь по этнографии и мифологии осетин


Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»